Δύο νέες καθηγήτριες, η Hinka Huima και η Elisabet Pellinen από το μακρινό Helsinki, έφτασαν στην Αθήνα στις 16 Ιανουαρίου 2025, για να περάσουν 4 ημέρες Job Shadowing – Παρατήρησης εργασίας στο σχολείο μας. Η συνεργασία, και σιγά σιγά, η φιλία μαζί τους ξεκίνησε στις αρχές του 2024 όταν άρχισε και η επικοινωνία μας, προκειμένου να κάνουμε εμείς πρώτες το ίδιο στο σχολείο τους, κινητικότητα που πραγματοποιήσαμε τον Απρίλιο του 2024 στο πλαίσιο της Διαπίστευσης Erasmus+ που διαθέτει το σχολείο. Διδάσκουν σ’ ένα ιστορικό, δυναμικό σχολείο της πρωτεύουσας της Φινλανδίας, το Munkkiniemen Υhteiskoulu. Η όλη εμπειρία, εξαιρετικά ενδιαφέρουσα όσο και «τροφή» για σκέψη μετά και από τη δική μας επαφή με το εκπαιδευτικό σύστημα που θεωρείται αν όχι το καλύτερο, από τα καλύτερα του κόσμου, έχει καταγραφεί στο παρόν άρθρο.
Χαμογελαστές, με ανοιχτή καρδιά και διάθεση να ζήσουν την ελληνική εμπειρία, χάρηκαν την επίσκεψή τους όσο κι εμείς: Ακρόπολη και περπάτημα σ’ όλο το ευρύτερο ιστορικό κέντρο, παραδοσιακό φαγητό, συζητήσεις για τον τρόπο ζωής μας και όσα παρατήρησαν στην πόλη. Στο σχολείο φιλοξενήθηκαν σε ποικιλία μαθημάτων κι εμείς, πρώτη φορά με ξένες επισκέπτριες στην τάξη μας, φροντίσαμε να γίνει το περιβάλλον φιλικό και το μάθημα ουσιαστικό. Μαθητές και μαθήτριες με ευχέρεια στ’ Αγγλικά ανέλαβαν να τους εξηγούν τη ροή του μαθήματος, εμείς …εξασκήσαμε τη γλώσσα και προσαρμόσαμε το 45λεπτο μας σε περιεχόμενο που μπορούσαν να κατανοήσουν.
Με την παρουσίαση του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος, συγκρίσεις με το φινλανδικό μοντέλο, σχόλια και προβληματισμούς άνοιξε η πρώτη μέρα που ήρθαν στο σχολείο. Ο καιρός καλός και η θέα από το κτίριο εξαιρετική, η αισθητική του σχολείου, οι «γωνιές» του, η ποικιλία των δράσεων όπως αποτυπώνονται σε αφίσες και κατασκευές σε όλους τους ορόφους, η ουράνιο τόξο – σκάλα με τα θετικά μηνύματα τις εντυπωσιάζουν ενώ η περιήγησή μας στους εσωτερικούς χώρους και την αυλή συνοδεύτηκε από μεγάλη κουβέντα για τις υποδομές, τη χρηματοδότηση, την κοινωνική διάσταση του σχολικού χώρου και τη θέση του στην ανθρωπογεωγραφία της γειτονιάς και της πόλης. Το δικό τους Σχέδιο Erasmus+ έχει τη βιωσιμότητα ως βασικό στόχο και προσανατολισμό και οργανώσαμε το 4ήμερο πρόγραμμά τους ώστε να παρέχει και σχετικές δραστηριότητες που θα τους δώσουν υλικό, με δύο εξαιρετικές εξορμήσεις που περιγράφονται παρακάτω.
Θεωρητικών μαθημάτων διδάσκουσες και οι δύο, Ιστορίας η Hinka και Θρησκευτικών, Φιλοσοφίας και Ηθικής η Elisabet, παρακολούθησαν με ευχέρεια Ιστορία, Γλώσσα, Αρχαία Ελληνικά από πρωτότυπο και από μετάφραση, χωρίς να παραλείψουμε την Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή, τ’ Αγγλικά, τη Γεωγραφία, την Οικιακή Οικονομία. Συμμετείχαν μαζί μας σε ό,τι γινόταν και με τις/τους συναδέλφους είχαν την ευκαιρία να συζητήσουν πάνω στα μαθησιακά αντικείμενα και να συγκρίνουν μεθόδους και εργαλεία.
Τα highlights από την επίσκεψή τους:
- Ο δομημένος περίπατος στη Πετρούπολη με ομάδα μαθητών/τριών του τμήματος Γ1 που ανέλαβαν και την ξενάγησή των επισκεπτριών μας στη γειτονιά τους. Ένας περίπατος με κατάληξη στον Κοινωνικό Βιολογικό Λαχανόκηπο που υποστηρίζει ο Δήμος Πετρούπολης σε συνεργασία με την Οργάνωση Γη και το Κοινωφελές Ίδrυμα Ιωάννη Σ. Λάτση, προάγοντας την υγιεινή διατροφή και τη βιώσιμη καλλιέργεια. Ο Λαχανόκηπος λειτουργεί ως χώρος βιωματικής εκπαίδευσης, όπου οι κάτοικοι που έχουν λάβει κλήρο έχουν αναλάβει την καλλιέργειά του, με προτεραιότητα σε δημότες που πληρούν κοινωνικοοικονομικά κριτήρια.
Η ανάπτυξη περιβαλλοντικής συνείδησης, η ενίσχυση «πράσινων» δεξιοτήτων και κοινωνικών δεσμών της κοινότητας, η αναβάθμιση της ταυτότητας γειτονιάς είναι οφέλη που έχουν ήδη φανεί και η επίσκεψή μας ήταν ζωηρή όσο και εποικοδομητική.
Βιωματική ήταν και η εκπαίδευση που είχαν και τα παιδιά όπως κι οι συναδέλφισσες, που άκουσαν ενδιαφέρουσες πληροφορίες από εθελόντρια της Οργάνωσης Γη, …ξαναγνώρισαν γνωστά λαχανικά και τις ιδιότητές τους, φύτεψαν μαρούλια, έπιασαν χώμα, είδαν έντομα, πράγματα που είχαν ξεχάσει, δηλαδή, ότι υπάρχουν!
- Η εξόρμησή μας στο ΚΕΠΕΑ (Κέντρο Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφορία) Λαυρίου που στεγάζεται σε κτίρια του Τεχνολογικού Πολιτιστικού Πάρκου Λαυρίου (ΤΠΠΛ), ενός καταπληκτικού βιομηχανικού χώρου μέσα στο Γεωπάρκο της Λαυρεωτικής το οποίο έχει ενταχθεί στον κατάλογο με τα διεθνή Γεωπάρκα της UNESCO.
Πόσο λιτό και προσαρμοσμένο στην ηλικία πρόγραμμα έχουν εκπονήσει οι εκπαιδευτικοί που στελεχώνουν το ΚΕΠΕΑ!
* Η σχέση των Φινλανδών με τον τόπο τους διέπεται από έναν ιδιαίτερο νόμο, το Νόμο Κάθε Ανθρώπου (Everyman’s Right), για το Δικαίωμα στο Φυσικό Περιβάλλον και τη ζωή στη φύση, με σπορ και κατασκήνωση ή πικ νικ ή απλώς περίπατο είναι στο εβδομαδιαίο τους πρόγραμμα, χειμώνα καλοκαίρι και με όλες τις συνθήκες! Περισσότερα στον προηγούμενο σύνδεσμο.
- Μια σύντομη αλλά περιεκτική παρουσίαση ώστε να κρατήσει το ενδιαφέρον κι ύστερα ομάδες, ένας χάρτης στην καθεμιά και ελεύθερη περιήγηση στο χώρο ώστε να εντοπιστούν συγκεκριμένα κτίρια που σηματοδοτούν την παλιά επεξεργασία των μετάλλων και να γίνει γνωστή η ιστορία τους κρατάνε σε εγρήγορση τα παιδιά κι η μέρα κάνει την εξερεύνηση άκρως ευχάριστη! Το όμορφο λιμάνι του Λαυρίου θα ενθουσιάσει τις επισκέπτριες, τυπικά ελληνικό κι ωραία τα μπλε της μέρας, ενώ μας πληροφορούν για την αντίληψη του λαού τους για το περιβάλλον και τη σχέση των ανθρώπων γι’ αυτό. Σχέση βαθιά και ουσιαστική από την οποία έχουμε πολλά να διδαχτούμε*.
- Το αυτοοργανωμένο από τη φετινή ομάδα Erasmus+ γεύμα αποχαιρετισμού, με παρουσίαση της ελληνικής γαστρονομίας και η συζήτηση γύρω από θέματα βιωσιμότητας και οικολογίας σε σχέση με την τροφή. Η οικειότητα που αναπτύχθηκε γύρω από το οβάλ τραπέζι στη βιβλιοθήκη και η παραδοσιακή …μαμαδίστικη κίνηση να δώσουμε σε αλουμινόχαρτο λίγα πιτάκια, «για να ‘χετε κάτι και στο δωμάτιο»!
Η ωραία συζήτηση της τελευταίας μέρας σχετικά με την εμπειρία της job shadowing εβδομάδας και στις δύο χώρες, με προβληματισμό για την ευρωπαϊκή ταυτότητα που τόσο συζητείται.
— Φασαρία και οικειότητα, παιδιά που περιτριγυρίζουν τους εκπαιδευτικούς στα διαλείμματα vs ησυχία στα γραφεία και διαφορετικοί χώροι διαλείμματος για τα παιδιά στα φινλανδικά σχολεία.
— Η πρόσφατη ολοκληρωτική απαγόρευση των κινητών σε μας, ελεγχόμενη χρήση εκεί.
— Πλούσια μέσα και εξελιγμένες υποδομές, σοβαρή ανάγκη βελτίωσης σε κτιριακό επίπεδο, εγκαταστάσεις και μέσα εδώ.
— Το περιεχόμενο των μαθημάτων, η διαδικασία αξιολόγησης, η έμφαση στα μαθήματα δεξιοτήτων που απολαύσαμε στο περσινό μας ταξίδι και την εβδομάδα που περάσαμε στο Munkkiniemi.
— Η απαγόρευση των ιδιωτικών σχολείων στη Φινλανδία σε επίπεδο υποχρεωτικής εκπαίδευσης, δική μας πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια βαθμίδα, σε αντίθεση με τη –μη κατανοητή- διάδοση των φροντιστηρίων και ιδιαίτερων μαθημάτων στη χώρα μας, ως προϋπόθεση πλέον για τη μαθησιακή εξέλιξη και την είσοδο των μαθητ(ρι)ών στο Πανεπιστήμιο.
— Η αναγνώριση της υψηλής κατάρτισης των συναδέλφων και η εμπιστοσύνη προς αυτούς.
— Το υψηλού κύρους επάγγελμα του/της εκπαιδευτικού εκεί, σε αντίθεση με την απαξίωσή του στην Ελλάδα και την επαγγελματική εξουθένωση, σε ψυχολογικό ειδικά επίπεδο.
Κι άλλα πολλά που καθιστούν το εκπαιδευτικό σύστημα αποτελεσματικό ή μη στις χώρες της Ευρώπης, με την έννοια της βοήθειας που προσφέρει στα παιδιά να εξελιχθούν σε αυτόνομα, αυτόβουλα άτομα, με επαρκείς δεξιότητες για να είναι πλήρως λειτουργικά τελειώνοντας την υποχρεωτική εκπαίδευση, με γνώσεις βασικές που θα τους επιτρέψουν να ανεβαίνουν σιγά σιγά γνωσιακά επίπεδα, με αναγνώριση της διαφορετικότητας και με πλήρως συμπεριληπτικά προγράμματα και περιεχόμενα.
